Ürtiker
Ürtiker vücudun her yerinde görülebilen kırmızı, sert kabarıklıklardır. Büyüklükleri oldukça değişkenlik göstermektedir. 1 - 2 mm ya da geniş alanları kaplayan plaklar şeklinde olabilirler. Genellikle hiç iz bırakmadan 24 saat içinde kaybolmaktadırlar. Kaşıntılı ve geceleri artmakta olan kabarıklıklardır. Adet döneminde şiddetlenebilir.
Ürtiker; akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Altı haftaya kadar devam eden ürtiker akut, 6 haftayı geçenlere ise kronik ürtiker denilmektedir. Belirtileri genellikle, kusma, halsizlik, baş ağrısı, karın ağrısı, baş dönmesi, senkop gibi sistemik semptomlar nadiren eşlik edebilir.
Akut ürtiker;
Bakteriyel mantar ve parazit enfeksiyonları
İlaç kullanımı, penisilin, sefalosporinler sulfa agrubu ilaçlar, diüretikler, aspirin, iyot bromidler, kinidin, kloroquin, vankomisin, isoniazid, antiepileptikler
Yiyecekler; balık, yumurta, peynir, çikolata, fındık, çilek, domates
Parfümler, saç boyası, deterjanlar, kremler veya giysiler
Ev hayvanları, toz, küf, kimyasal maddeler, bitkiler
Gebelik (doğum sonrası kaybolma görülmektedir.)
Egzersiz (Stres ısı veya egzersiz ile ortaya çıkmaktadır)
Stres
Kronik ürtiker;
Otoimmun hastalıkları (%50’den fazlası otoimmun kökenlidir)
%80 – 90 hastada anlaşılmamıştır.
Güneş; solar ürtikerdir. Güneş görünce çıkar.
Egzersiz, stres
Anne veya babası ürtiker olan kişide herhangi bir şeye karşı alerji gelişmesi riski %30, hem anne hem de babası ürtiker olan kişilerde ise bu oran % 50-60’a çıkmaktadır. Genetiğin yanında hava kirliliği, endüstriyel kimyasal maddeler, sigara dumanı ve enfeksiyon gibi faktörler de alerji gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
İlaçlara karşı ortaya çıkan akut ürtiker sıktır ve genellikle klinik bulgular ilaç alındıktan sonra 36 saat içinde görülür. En sık rastlanan ilaç grubu antibiyotikler, özellikle penisilin, sefalosporin, tetrasiklin ve sulfonamidlerdir. İlaçla önceden karşılaşma, ailevi yatkınlık, aralıklı ve birden fazla ilaç ile tedavisi, ürtiker riskini arttıran faktörlerdir.
Doktorunuza danışmadan ağızdan asla ilaç alınmamalıdır. Alındığı taktirde test sonuçları anlamını yitirmektedir. Ayrıca başka nedenlerle kullandığınız ilaçları (bitkisel ürünler dahil) varsa, doktorunuza söylemelisiniz. Her bir test 5-10 dakika gibi kısa bir süre içinde tamamlanır. Hangi testin kullanılacağı hastanın şikayetlerine göre uzman doktor tarafından belirlenir.
Hastanın öyküsü dikkatli alınmalıdır. Tetikleyen faktörler sorgulanmalı, kan ve idrar tetkikleri yapılmalıdır. Semptomların şiddeti ve sıklığı göz önüne alınarak tedavi planlanılmalıdır. Öncelikle antihistaminik ilaçlar hastaya verilmeli gerileme olmuyorsa kısa süreli steroid tedavisi ile remisyon sağlanmalıdır.
Hastanın ürtikeri tetikleyen faktörlerden uzak durması, doktorun belirttiği önerilere ve verilen tedaviye uyum göstermesi gerekmektedir. Belirli aralıklarla doktor kontrolüne devam etmesi önerilmektedir.