Amipli dizanteri (Amebiyazis)
Entameoba histolitika adlı parazitin neden olduğu, dünyada yaygın olarak görülen bir enfeksiyon hastalığıdır.
Her yaşta görülebilir.
Hastalık etkeni yiecek ve içeceklerle bulaşır.
Klinik bulguları iştahsızlık, kilo kaybı, kusma ve ishaldir.
Bazı durumlarda ateş ve terleme yapabilir.
Hastalıktan korunmada hijyen kurallarına uyulması ve yiyeceklerin iyi yıkanması çok önemlidir.
Dizanterik olmayan amipli kolit
Entameoba histolytica'nın etken olduğu kalın barsak iltihabıdır. Ciddi sıvı ve elektrolit kaybıyla seyreder.
Dizanteri
Dizanteri kanlı ishal demektir. Genellikle kalın bağırsakta meydana gelen ve bulaşıcı olan bir enfeksiyon hastalığı ile ortaya çıkar. Ateşle birlikte ortaya dizanteri bebeklerde ve çocuklarda önemli ölüm sebepleri arasında gelmektedir. Ortaya çıktığında acilen tedaviye başlanması gerekir.
Kanlı ve sulu gaita çıkarılması dizanteride an açık belirtilerdir. Ayrıca iştahsızlık, karın ağrısı, ateş, bulantı ve bazen kusma diğer belirtiler arasında olabilir.
Dizanterinin nedeni amip veya bakteriler başta olmak üzere enfeksiyon ajanlarıdır. Bulaşma en sık kirli su ve iyi yıkanmamış sebze ve meyvelerin tüketilmesi ile olur. Bu bakteriler veya parazitler bağırsak duvarına yerleşerek mukozaya zarar vermekte ve barsaktan yoğun şekilde su ve bazı durumlarda kan ile birlikte bağırsak içeriğinin atılmasına yol açmaktadır.
Afrika ve Güneydoğu Asya gibi ülkelere seyahat, kirli su ve yiyeceklerin tüketilmesi, sokakta pişen hijyenik olmayan gıdaların tüketilmesi, bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı, hamileler, kalabalık yerlerde kalanlar risk grupları arasında gelmektedir.
Dizanteri etkenine bağlı olarak komplikasyonlara yol açar. Sebebi ne olursa olsun fazla sıvı kaybı böbreklerde hasara yol açabilir. Özellikle küçük çocuklarda daha fazla problem oluşturabilir. Amipli dizanteri tedavi edilmediğinde başta karaciğer olmak üzere pek çok organda apse oluşma riski vardır. Bağırsaklarda da kalıcı hasarlar oluşturabilir. Basilli dizanteride ise eklem tutulumu, üretrit ve konjonktivit ile seyreden komplikasyonlar olabilir.
Kanlı ishal durumunda vakit kaybetmeden acilen doktora başvurulmalıdır. Hastanın dışkı örneği tetkik için götürülebilir. Dizanteride dışkı muayenesi ve kültürü tanı koydurucudur.
Dizanteri tedavisinde etken olan parazit yada bakteriye karşı ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Şayet sıvı kaybı fazlaysa ağızdan veya damardan sıvı verilebilir. Bunun yanında tedavi uygun beslenme ile desteklenmektedir. Hastanın istirahat etmesi ve sıvı tüketmesi önerilir.
Dizanteri hastalarının el ve tuvalet hijyenleri konusunda eğitilmesi ve yiyecek ve içeceklerinin hijyenine dikkat etmeleri sağlanmalıdır.