Boğmaca
Boğmaca damlacık yolu ile bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur. Çocukluk çağında şiddetli geçen boğmaca her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Genellikle sonbahar aylarında ortaya çıkmaktadır. Oldukça bulaşıcı olan boğmaca, ortaya çıktıktan sonra 30-40 gün devam etmektedir. Boğmaca hastalığı bir kez atlatıldıktan sonra hastalığa karşı bağışıklık gelişir. Aşı ile sağlanan bağışıklık ise 5-7 yıl etkili olmaktadır.
Boğmaca hastalığı oldukça uzun süren bir hastalıktır. Öksürükle birlikte ortaya çıkmakta ve 2,5 ay kadar devam etmektedir. Hapşırma, öksürük, hafif ateş, burun akıntısı gibi soğuk algınlığı belirtileri ilk dönemlerinde ortaya çıkan belirtiler arasında gelmektedir. İlerleyen dönemlerde öksürük artmakta ve ağır öksürük nöbetleri görülmektedir. Çocuklarda bulantı, kusma ve morarma gibi belirtiler de ortaya çıkmaktadır. İyileşme döneminde belirtiler zamanla ortadan kalkar.
Havada damlacıklar şeklinde dolaşan bakteriler (pertusis); burun ve boğazdan hava yoluyla vücuda yerleşmektedir. Hastalığa neden olan etkin mikroorganizma bordetella pertussisdir. Bu mikroorhanizma solunum yolları ve broşlarda rahatlıkla üreyerek hastalığın oluşmasını sağlamaktadır. Hastayla temas, hasta odasının havalandırılmaması, yurt, okul, servis gibi kalabalık ortamlar ve çocuklar risk faktörleri arasında gelmektedir.
Boğmacada ağır öksürük nöbetleriyle birtakım komplikasyonlar görülmektedir. Havale, karın fıtığı, deride veya göz akında kan damarı yırtılması gibi komplikasyonlar meydana gelmektedir. Bebeklerde görülülen boğmacada ise kulak enfeksiyonları, zatürre, nefes kesilmesi ve yavaşlaması, sıvı kaybı, nöbet ve beyin hasarı gibi komplikasyonlar görülmektedir.
Boğmacanın belirtileri soğuk algınlığı ile karıştırılabileceği için ayırt edici özelliklere dikkat edilmedir. 2 haftadan fazla süren öksürük durumunda vakit kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.
Fizik muayene sonrasında görülen klinik belirtiler tanıyı şekillendirmektedir. Laboratuvar testleriyle tespit edilen kandaki beyaz küre artışı ve eritrosit sedimentasyon hızında değişiklik olmaması boğmaca tanısının konmasını kolaylaştırmaktadır. Bunun yanında florosan antikor testiyle antijen araştırması yapılır. Kesin tanı için ise kültürde bakterinin üretilmesi ile konur.
Bebeklerde görülen boğmaca vakalarında genellikle hastanede tedavi uygulanmaktadır. Öksürük nöbetleriyle gerçekleşen oksijen dengesizliği ve olası komplikasyonlara karşı hastane ortamında tedavi uygulanmaktadır. Antibiyotik kullanımı mecburidir.
Boğmaca olan hasta ile özelliklehastalığı geçirmeyen kişiler çok fazla temas kurmamalıdır. Hastanın odası sık sık havalandırılmalı ve çarşafları sıklıkla değiştirilmelidir. Hastanın bu süreçte bol bol istirahat etmesi gerekmektedir. Çocukluk çağı rutin aşılama takviminde yer alan boğmaca aşının yapılması ile büyük oranda hastalıktan korunulur.